حمید بهمنی، کارگردان سینما و تلویزیون، در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه درباره چرایی کم‌کاری سینما در زمینه بازگشت آزادگان اظهار کرد: آزادسازی اسرا و مباحث مرتبط با آن از جمله مفاهیمی است که به نظرم به شکل درخوری در سینما به آن نپرداخته‌ایم، حتی در برخی مواقع نسبت به آن کم‌لطفی هم کرده‌ایم. زیرا آنچه از آزادگان در سینما و تلویزیون ترسیم می‌شود، نگاهی سطحی و شعاری است که برای مخاطبان جذاب نیست.
وی افزود: اینکه بخواهیم نشان دهیم عده‌ای از رزمندگان جبهه‌های نبرد در زندان‌های رژیم بعث اسیر بودند، اتفاق تازه‌ای در سینمای دفاع مقدس نیست، بلکه باید به بیان نکاتی بپردازیم که تا به حال در این زمینه مطرح نشده است. شاید مهارت‌هایی که اسرا در دوران اسارت آموختند یکی از مواردی باشد که بتوان به آن پرداخت. برای نمونه من آزاده‌ای را می‌شناسم که در دوران اسارت ۳ زبان خارجی را آموخت یا اینکه عده بسیاری از آزادگان در ایام اسارت حافظ قرآن شدند.
ترسیم تمام ظرفیت‌های آزادگان در سینما
این کارگردان تأکید کرد: نشان دادن رشد علمی و معنوی در سینمای دفاع مقدس یک نکته بسیار مهم در پی دارد و مخاطب درمی‌یابد که در هر شرایطی می‌توان به موفقیت دست یافت و تنها کافی است در این زمینه روحیه جهادی داشت. مسائل و معضلات خانوادگی یکی دیگر از مباحث مهمی است که در حوزه اسرا می‌توان به آن ورود کرد، مثلاً فیلم سینمایی «بوی پیراهن یوسف» نمونه خوبی در این زمینه است. ابراهیم حاتمی‌کیا در این اثر به روابطی می‌پردازد که تاکنون در فیلم‌های دفاع مقدسی شاهدش نبوده‌ایم، اما افسوس که اثر دیگری با این مضمون تولید نکرده‌ایم.
بهمنی تأکید کرد: فیلم سینمایی «نفوذی» هم از دیگر آثار درخور توجه دفاع مقدس شمرده می‌شود که در آن به موضوع آزادگان پرداخته شده است، اما رویکرد این اثر به شیوه دیگری است و کاملاً جنس قصه با آثار بسیاری که تاکنون دیده‌ایم متفاوت است، حتی در این فیلم به آزاده‌ای تهمت جاسوسی می‌زنند، ولی در پایان درمی‌یابیم این اتهام از جانب دوستانش به او وارد شده است.
مطالعات کتابخانه‌ای در حوزه آزادگان مؤثر نیست
وی با بیان اینکه فردی که می‌خواهد فیلمی درباره آزادگان بسازد، حتماً باید این حوزه را درک کرده باشد، گفت: سینمای دفاع مقدس نیازمند پژوهش و تحقیق است و برای تحقق این موضوع نمی‌توان به مطالعات کتابخانه‌ای اکتفا کرد، بلکه باید پژوهش‌های میدانی در این زمینه صورت گیرد، به خصوص درک وضعیت روحی آزادگان تنها از طریق فیلمسازانی میسر است که به این حوزه عشق و باور داشته باشند.
این فیلمساز تأکید کرد: باید به یک نکته بسیار مهم در ساخت فیلم درباره آزادگان توجه کرد و در هنگام سخن گفتن با آن‌ها تنها نباید به هشت سال دفاع مقدس بسنده کرد، چون طی چهار دهه گذشته ما اسرای دیگری هم داشتیم که در راه اسلام و انقلاب به اسارت درآمده‌اند، برای مثال سینما اصلاً به مباحث اسرای مدافعان حرم ورود نکرده است.
بهمنی با تأکید بر اینکه در ساخت آثاری با محوریت دفاع مقدس حتماً باید از قدیس‌سازی پرهیز شود، گفت: متأسفانه یکی از آسیب‌های رایج در ژانر سینمایی دفاع مقدس قدیس‌سازی از شخصیت‌های جنگ است. ایثار شهدا بر هیچ کس پوشیده نیست، اما رزمندگان اسلام از جنس آدم‌هایی بودند که در گوشه و کنار شهرمان به وفور دیده‌ایم، با این تفاوت که آن‌ها در زمان لازم به درک والایی رسیدند و توانستند راه حق را پیش گیرند. پس ضروری است که نگاهی واقعی به این آدم‌ها داشته باشیم.
کارگردان فیلم دفاع مقدسی «آن مرد آمد» اظهار کرد: سینمای دفاع مقدس ژانری نیست که مخاطبش تنها بزرگسالان باشند، بلکه در سینمای کودک می‌توان این مفاهیم را ترویج کرد، به ویژه در حوزه انیمیشن ظرفیت بسیار بالایی برای پرداختن به این موضوع وجود دارد، حتی باید گفت در انیمیشن بسیاری از محدودیت‌های سخت‌افزاری از بین می‌رود و با این شیوه کودکان به سادگی با قهرمانان سرزمین خود آشنا می‌شوند.
دوست دارم فیلمی با محوریت شهید تندگویان بسازم
وی با بیان اینکه علاقه‌مند است فیلمی با محوریت شهید تندگویان بسازد، تصریح کرد: دوران زندگی شهید تندگویان پر از فراز و فرود است که هر یک از آن‌ها می‌تواند دلیلی برای ساخت یک اثر سینمایی باشد. این اتفاق در سینمای دفاع مقدس می‌تواند رخ دهد. برای ساخت چنین اثری تلاش فراوان کردم، اما متأسفانه تا به امروز هیچ نهاد یا سازمانی حاضر به سرمایه‌گذاری در این زمینه نشده و عدم حمایت از این قبیل آثار دقیقاً مصداق شعارهای بدون عمل است.
بهمنی در پایان تأکید کرد: شاید سؤال کنید که چرا در زمان مدیریتم در مؤسسه شهید آوینی چرا اثری در حوزه آزادگان تولید نکردم. به همین جهت باید بگویم در آن دوران چند اثر دفاع مقدسی را مقابل دوربین داشتیم و طرح‌هایی هم در این زمینه آماده کرده بودیم و زمانی‌که دولت حمایت‌های خود را در این زمینه قطع کرد، دیگر دستمان برای پرداختن به این موضوعات باز نبود، هرچند باز هم ناامید نشدیم و تلاش کردیم با جذب حامی مالی، فیلم‌هایی با محوریت دفاع مقدس بسازیم.
